De Oranjeboom (appel) als symbool op Oranjalia
De Oranjeboom wordt vaak gebruikt op aardewerk porselein glas en ephemera als symbool van eenheid tussen het Huis van Oranje en Nederland.
Hoe is dit eigenlijk ontstaan?
René van Chalon van de tak Nassau-Breda had een prinsdom in wat nu het departement Vaucluse in Frankrijk is Orange geheten. Hij was de laatste erfgenaam van deze familie tak.
Na zijn overlijden in 1544 liet hij dit prinsdom na aan zijn 11 jarige neef Willem van Nassau, later bekend als Willem van Oranje.
Het wapen van dit prinsdom laat een jachthoorn zien op een veld van goud in de kleuren rood wit en blauw. Deze hoorn komt later terug in de standaard van het Nederlands Koningshuis. In het wapen van Orange is ook een sinaasappel te zien, natuurlijk Oranje van kleur en dit legt al snel de associatie met de naam van de prins van Oranje.
Op oorspronkelijke portretten van Willem van Oranje uit zijn tijd komt de Oranje boom of appel niet voor pas later in 1594 verschijnt de eerste Oranjeboom op een glazen beker met daaraan drie Oranje appels die de zonen van Willem van Oranje symboliseren. Deze beker is in bezit van de Koninklijke verzamelingen.
De Oranjeboom als symbool van huis van Oranje komt daarna steeds vaker voor op prenten en schilderijen etc.
In de tijd van stadhouder Willem V en de opkomst van de patriotten werd de Oranjeboom ook vaak gebruikt als onderwerp van spottende voorstellingen op voorwerpen en pamfletten. Er zijn b.v. prenten waarop de tegenstanders van de stadhouder de Oranjeboom omver proberen te trekken.
Met de komst van Koning Willem I in 1813 werd het gebruik van de Oranjeboom weer in ere hersteld en daarna sporadisch gebruikt door kunstenaars, maar bij de inhuldiging van koningin Wilhelmina werd hij weer volop gebruikt op de Oranje souvenirs ( Oranjalia).
Ook bij de geboorte van prinses Juliana waarbij de voortzetting van het Oranjehuis eindelijk verzekerd was, werd de Oranjeboom gebruikt op talloze items o.a. ansichtkaarten.
De Oranjeboom met zijn Oranje appels zijn niet meer weg te denken op Oranjalia en worden heden ten dage nog steeds gebruikt.
Hier enkele voorbeelden uit onze collectie waar de Oranjeboom en of Oranjeappeltjes voorkomen:
Info O.a Artikel in jaarboek Paleis het Loo 2017 door A van der Lem
alle foto’s © denroncollections
kan geboorte latere koning Willem I 1772 en kommetje stadhouder willem V ca 1770
speld zilveren jubileum koning Willem III 1874
twee souvenirs inhuldiging koningin Wilhelmina 1898
kaart geboorte Juliana 1909 & wiegje geboorte Prinses Beatrix 1938
Kruik inhuldiging Koning Willem-Alexander 2013 & beker huwelijk prins Constantijn 2001
